کنفرانس- روز سوم

مطالبی که در این چندروزه و به صورت آنلاین از سالن کنفرانس می‌نویسم صرفا تمرین گزارش نویسی آنلاین است و اصلا به این معنی نیست که من لزوما با آنچه از سوی سخنرانان یا مسولین برگزاری کنفرانس بیان می‌شود موافقم.

———–
هشتمین میزگرد: پارادکس حقوق بشر در روابط بین‌الملل
دکتر منصور فرهنگ- دکتر عبدالکریم لاهیجی- محمدرضا معینی- دکتر هادی قایمی

محمدرضا معینی:
وی صحبت‌هایش را با گرامیداشت بیست و هفتمین سالگرد سرکوب گسترده آزادیخواهان ایرانی و اعدام های دسته جمعی دهه شصت شروع کرد. ایشان از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز به شرح کارهای این سازمان پرداخت.
ما در جهان بدی زندگی می‌کنیم. در گزارش سالیانه ما گفتیم که روزنامه نگاران باید نگران خود باشند چرا که فعالیت مدافعان آنها از همیشه کمتر شده است. حقوق بشر بعد از یازده سپتامبر به عنواین مختلف زیر پا گذاشته شده است. و شاید زیر اسم صلاح مملکت خویش خسروان دانند سعی کردند آن را توجیه کنند.
متاسفانه ما روز به روز بیشتر شاهد نقض حقوق بشر توسط دولتهایی هستیم که خودشان را ناجی دمکراسی و حقوق بشر می‌دانند. وضع جهان از جنگ دوم تغییرات زیادی کرده اما متاسفانه ما داریم میبینیم که چطور بعضی از کشورها دارند به عناوین مختلف برمیگردند به همان توجیهاتی که در دوره ای برعلیه یهودیان و سوسالیست ها و….میشد.
جبهه رنگارنگی در همه جای دنیا وجود دارد بر علیه آزادی بیان. جبهه ای از دولت ها از افراطیون مذهبی از صاحبان سرمایه. …سازمان گزارشگران بدون مرز از همان ابتدا مخالف برگزاری المپیک بود. اما ما بشدت تحت فشار قرار گرفتیم. دولت فرانسه ما را تحت فشار گذاشت که تظاهرات نکنیم برعلیه مشعل المپیک. ببینید سارکوزی که در فرانسه انتخاب میشود وقتی به چین میرود یک کلمه از روزنامه نگاران و اعدامیان حرف نمیزند. در مورد اقتصاد حرف میزند. دولت بوش دیگر مثال زدن ندارد.
دفاع ما دفاع از آزادی بیان است. فرقی ندارد در ایران باشد یا در گوانتانامو. در مورد سازمان ملل یک مثالی هست که وقتی گنجشک ها جیک جیک میکنند خوب سرشان داد میزند. اما در برابر عقاب ها ساکت است. چین الان مسلمان ها اعدام میکند. روسیه که چچن را قتل عام میکند. اما همین دو کشور میایند با یک سری کشورهای اسلامی دست در دست هم میدهند و بقیه کشورها را به اسم حقوق بشر محروم میکنند و تحریم. ما در مقابل این نهادها هم قرار گرفته ایم.
روزنامه نگاران در هیچ جای دنیا از امنیت ندارند. کسی حرف نمیزند که روزنامه نگاران عراقی چقدر تعداد کشته شدگان و ربایده شدنشان زیاد است. روزنامه نگاران امریکایی با حفظ امنیت کامل میروند آنجا. با کلاه خود و رزره. اما چه بر سر روزنامه نگاران عراقی میاید را کسی نمیداند.
وب نگاران فمینیست را در ایران را ببینید که چه تضیعقاتی (؟) وجود دارد برعلیه شان. این درست است اما یک سری تحریم ها را به اسم این میایند بر علیه ایران میکنند. یعنی هم تحریم گران و هم دولت دارند حق اینها را از بین میبرند. گوگل و یاهو اسم ایران را بر میبرند. شرکت های امریکایی به ایرانی ها امکانات نمیدهند. این وب نگار چطور باید حرف بزند آنوقت؟
گوگل در چین سانسور حکومتی را اجرا میکند. اگر بزنید آزادی همان چیزی را میبینید که در ایران میبینید. دسترسی به این سایت ممکن نیست.
هوشیارانه با تمام مشکلاتی که اینجا هم وجود دارد باید حواسمان باشد که از کدام طرف بام نیافتیم. بدون آزادی بیان آزادی وجود ندارد. این فرقی ندارد در کجا باشد. رسانه های افغان الان در خطرند. بسیار در خطرند. باید اینها را در همه جای دنیا بیابیم.
آقای قایمی:
پنج رکن عمده:
دولتها که امضا کننده اولیه لایحه بودند و از نظر حقوقی تعهد داده اند. هر چند که این تعهدات ضمانت اجرایی ندارد و هر کشور خودش میاید بر اساس منافع خودش قانون میذارد.
نهادهای مختلف مثل سازمان ملل و زیر مجموعه های آن مثل نشست عمومی و شورای امنیت و نهادهای کمیسرایای عالی حقوق بشر و گزارشگران مختلف هم روند حقوق بشر در کشورهای مختلف دنبال میکنند. شورای حقوق بشر که جدای کمیساریای عالی است خودش نهادی است از نهادهای دولتی که البته سازمانهای غیر دولتی هم در آن هستند.
رکن سوم سازمانهای غیر دولتی بین المللی و ملی اند که جامعه مدنی را تشکیل میدهند
رسانه ها رکن چهارم اند. آگاهی می دهند از آنچه در اطراف دنیا می‌گذرد. یکی از مهمترین ارکان است چرا که روزنه ای است برای فشار به ارکان دیگر. هرچند خیلی اوقات نمیتواند کار عملی بکند. مثل در رواندا و دارفور اخبار پوشش میدهند اما چون جایی نیست که در معاملات بین المللی جایی داشته باشد کسی به آن توجه نمیکند.
رکن پنجم که دارد روز به روز پررنگ تر میشود کمپانی ها و شرکت های اقتصادی اند که در همه جای دنیا اند و روز به روز نقش بیشتری را در سیاست دولتها ایفا می‌کنند. نایکی می آمد از یک طرف از کودکان پاکستان و کامبوج کار می کشید و از یک طرف دیگر با کمپینهای چند میلیارد دلاری تبلیغات میکرد تا اینکه بالاخره مردم بیکار ننشستند و اعتراض کردند. این شرکتها را باید زیر نظر داشت و یک امضا و اعلامیه در وب سایتشان دلیل نمیشود که اینها حقوق بشر را اجرا کنند.
متاسفانه ایران الان در ردیف کره و کوبا و برمه برخورد میشود در ضمینه حقوق بشر با آن در سطح سازمانهای بین المللی. یک کشور بسته است که هیچگونه سفر رسمی و تحقیقات رسمی از سوی کنشگران حقوق بشر و گزارشگران سازمان ملل بسته است. در سال دوهزار و دو دعوت نامه بازی به این افراد داده شد که هر وقت میخواهند بروند. اما در طی این سالها دیدیم که عملا جلوی سفر گزارشگران مهم گرفته شده است. مخصوصا در سه سال گذشته.
یک چیزی هم است که آیا واقعا در این شرایط که همه دنیا آماده اند که به ایران به بهانه های هسته ای حمله کنند آیا صحبت از حقوق بشر و وضعیت بد آن در ایران بیشتر به این جنگ جویان بهانه نمیدهد؟ مسله است که این جنگ دیگر مارکتینگ شده است. دیدیم که چطور مثلا به اسم دفاع از حقوق زنان افغان رفت به آنجا و کاری کرد که آزادی بیان الان این وضعیت را پیدا کرد. یا در عراق ببینید که چطور شد وضعیت آزادی؟
ما همیشه تاکید میکنیم که به هیچ وجه نباید از اسم حقوق بشر استفاده ابزاری شود و ما در همه جا این را ذکر میکنیم.
دکتر عبدالکریم لاهیجی:
وکلای دادگستری که همیشه همراه مردم بودیم شکایات مردم از خود نهادهای دادرسی. این همیشه وجود داشته. سازمان ملل را از یاد نبریم که ساخته فاتحان جنگ دوم است. و خوب در هر حال شده است سازمان اجرا کننده اوامر اینها. بزرگترین انتقادها هم به شورای امنیت است و کمیساریای حقوق بشر.
اما راههایی وجود دارد که بشود در چهارچوب همین منشور حقوق بشر مبارزه کرد با خود این دولتها. شوراهایی وجود دارند که مستقل از دولت‌ها دارند فعالیت می‌کنند.
روابط بین اللمی به شدت فاسد است. اگر قبلا خاویار بود و فرش الان عملا پول هم هست. این را هم بدانیم. چین هم اینکار را میکند. همه کشورها از این لوپ هول ها استفاده می کنند. امسال چین آمده چون المپیک برگزار میشود آمده چهل درصد اعدام را کم کرد. ایران شصت درصد بیشتر کرد. الان به نسبت جمعیت ایران بیشترین اعدام را دارد.
ما گفتیم حالا که گزارشگر نمیتواندبرود ایران دبیرکل سازمان ملل خودش بیاید از اختیاراتی که دارد استفاده کند و برود ایران و گزارش بنویسد. شما اگر بدانید که این لابی ها چه کردند با ما در کنفرانس نیویورک سال قبل. نه فقط از سوی دیکتاتوری ها بلکه از سوی همین کشورهای به اصطلاح دمکراتی. در هر حال امسال باید دبیرکل بیاید گزارش بدهد.
نهمین میزگرد:
جنبشهای نوین اجتماعی و کار در ساختارهای شبکه‌ای
پرستو فروهر-آرشام پارسی- سهیلا وحدتی-محمدرضا معینی- حسین ماهوتیها- علیرضا عزیزی
علیرضا عزیزی (گرداننده پنل) به اهمیت استفاده از اینترنت در بین گروه‌های مختلف ایرانی پرداخت. به اینکه چطور در چند سال اخیر اینترنت نوع رفتار برخورد با مخاطب این گروه‌ها را عوض کرده است. متاسفانه دولت هم این را فهمیده و ایران همراه با چین یکی از بزرگترین فیلترکننده های دنیاست و یک سری قوانین هم وضع شده یا می‌شود که مبارزه کنند. هر سایت در ایران بین یک تا سی و چهار درصد ممکن است توسط دولت فیلتر شود. سایتهای پورن یا سایتهای دگر اندیشان و زنان یا تعلیمات جنسی و یا اخبار از خارج از کشور در معرض فیلتر اند. جالب است که سایت سازمان ملل یا گزارشگران بدون مرز فیلتر نیست اما اگر یک دفعه چیزی در مورد ایران باشد آن صفحه را می‌بندند.
آمار نشان داده که مردم به اخباری که از اینترنت می‌گیرند بیشتر اعتماد دارند تا اخبار رسمی صدا و سیما. البته اینترنت هم نکات منفی دارد هم مثبت.
آرشام پارسی‌:
کلیه فعالیت‌های سازمان ما روی اینترنت است. یعنی بدون اینترنت عملا این کار ممکن نیست. شبکه ما و کار ان با پیش فرض اینترنت بوجود آمده است.
پرستو فروهر:
در مورد میتوانم صحبت کنم. یکی تجربه خانوادگی و شخصی که چطور از اینترنت استفاده شد و یکی دیگر در زمینه کاری- به طور خاص هنرهای تجسمی- که میبنم جوان تر چطور بااستفاده از اینترنت مرزهای حکومت را بشکنند و ایده ‌های جدید دارند. پرداختن به اینترنت هنوز در همه جای دنیا است. اما باید دید که در ایران چه نقش ویژه ای داشته است. جمهوری اسلامی همه فضاهای عموی را هم به تسخیر خود در آورد و زندگی های اجتماعی رفت به داخل خانه ها و خصوصی شد. باید دید که این فضای مجازی چه مزیت‌ها و چه محدویت‌هایی دارد.
سهیلا وحدتی:
فعالیتم را با نوشتن برای سایت زنان ایران شروع کردم و فعالیتم با زنان ایران با اینترنت شروع شد و ادامه یافت. پرونده افسانه نوروزی بود که دولت مجبور شد تسلیم شود. همه اینها با اینترنت شد ولی به رسانه های کشور کشید. بعد سایت سنگسار آمد و بخش انگلیسی‌اش راه افتاد که واقعا اهرم فشاری شد برای دولت. حالا باید دید که این فضا چه وقت هایی فقط های و هوی است و چه وقت هایی به دنیای واقعی میاید و یک حرکت بزرگ راه می‌اندازد.
رضا معینی:
برای سازمان گزارشگران بدون مرز آزادی در اینترنت یکی از مهمترین موارد است. ما در ایران تقریبا هیجده میلیون کاربر اینترنت داریم. ایشان به منبع آمار هم اشاره کردند) یکی از مشخصات ایران این بود که همزمان با فشارهایی که بر مطبوعات آمد استفاده از اینترنت بیشتر شد. الان در دنیا سی و سه کشور داریم که دشمن اینترنت اند.البته تفاوت هایی دارند ولی وجه مشترکشان فیلتر کردن جریان آزاد اطلاعات است. اینترنت یک فضای افقی را ارایه می‌کند بر خلاف آنچه که رسانه های سنتی که اشکال فرمان از بالا و عمودی داشتند. امروز در ایران شصت و هفت وبنگار زندانی داریم. بیشتر در چین و ویتنام و تونس و عربستان و بقیه این سی و سه کشور. البته چین سرآمد سانسور و هم صادرات سانسور است. مثلا در کشورهای آفریقای آمده و در درست گرفته این تکنولوژی و با یاد دادن آن سانسور را هم یاد می‌دهد.
آراز فنی:
نقطه عطف جنبشهای اجتماعی چهل سال پیش در پاریس بود. سبزها هستند و زنان که از این دل جنبش هستند. البته من از سوی اتحادیه سراسری ایرانیان در سوید میایم. این اتحادیه کنگره داشته و انجمن‌های زیادی دارد. با کشورهای دیگر اروپایی تماس می‌گیرد و الان از کشورهای دیگر هم در آن شرکت می‌کنند. قرار است در سایتی به نام اتحادیه سراسری ایرانیان اروپا تمام موارد این اساسنامه ها شرح داده شود.
علیرضا عزیزی:
کاری که اینترنت کرده این است که خیلی کار را راحت کرده. چند مثال لطفا بزنید که اینترنت واقعا کار کرده و عملکرد مثبت داشته؟
آرشام پارسی‌:
مهمترین عملکردش برای همجنسگرایان ایرانی بود که فهمیدند تنها نیستند. ما را دور هم جمع کرده. میلینگ لیست ما از چهل نفر شده شش هزار نفر. این احساس امینتی را میاورد برای ما. خیلی ها بودند که بهشان تجاوز شده و درد کشیدند و اینترنت برایشان مشاور حقوقی پیدا کرده . حداقل میایند و حرفشان را می‌زنند.
پرستو فروهر:
برمیگردم به فضای هنری در تهران. چون هنر یک فضای موازی با واقعیت میخواهد بسازد اینترنت همخوانی ذاتی دارد با اینترنت. با شبکه زنی ها مختلف بچه های هنر توانستند مرزها را دور بزنند. ارتباطاتی که ساختند باعث شدند که در خارج از ایران نمایشگاه بگذارند و امکان تحصیلی بگیرند. یکی از این هنرمندان جوانی که از دل یکی از شبکه های جوان آمده یک سایتی دارد به اسم پارکینگ گالری و این در واقع پارکینگ خانه پدر و مادرش است. این آمده بینال سرگردان تهران را سازمان داده. کاری که در فضای بسته و نمایشگاه‌هایی که در دست دولت است امکان ندارد. این یک آلترنتیوی است برای دولتی که میخواهد همه چیز را تحت سلطه خودش در بیاورد.
سهیلا وحدتی:
در مورد کمپین قانون بی‌سنگسار همه کاری که ما کرده‌ایم از طریق سایت بود. البته باید گفت که تمام وزنش روی سایت انگلیسی بود که کشورهای اروپایی موضع گرفتند و دولت ایران را تحت فشار گذاشت. خوبی اینترنت این است که خیلی سریع است. ما پرس رلیز میدهیم . ارتباط خیلی گسترده است. خبر همه جا می‌پیچد. سازمان برابری حالا و سازمان عفو بین الملل بلافاصله عکس‌العمل نشان داد. سفرای ایران در اروپا خواسته شدند. و این از اینترنت به دولت ایران کشیده شد.
یک نمونه دیگه تجربه افسانه نوروزی بود که در سایت زنان ایران شروع شد. زنهای دیگر بودند. به اعدام کودکان رسید و این ادامه دارد. اینترنت در برخی موارد در مورد نجات جان کودکان محکوم به اعدام به شدت دارد کار می‌کند. ما از طریق اینترنت به این اسامی چهره می‌دهیم. داستان زندگیش را می‌گویم. دیگر یک اسم در روزنامه نیست. این صدای ما موج ایجاد می‌کند. این لرزش تن وکیل این بچه ها در پای چت می‌پیچد توی مردم و این مردم را تکان می‌دهد.
رضا معینی:
انعکاس خبر یکی از مهمترین ارکان فعالین حقوق بشر است. اینترنت الان دیگر ارکان اصلی تمام سازمانهاست. ما از اخبار در کشورهای دیگر با خبر می‌شویم و این سرعت اینترنت مهمتریم خصوصیتش است که میشود جلوی اعمال بدتر را گرفت. جلوی اعدام را می‌شود گرفت. اطلاع رسانی‌ می‌شود کرد.
به سایتهای زنان در ایران نگاه کنید. میدان. یک میلیون امضا. سایت‌کانون زنان ایران. مدرسه فمینیستی. همه این ها را فیلتر می‌کنند. اما ما یک سری فمینیست فیلترشکن خوب هم داریم که مبارزه می‌کنند و با عوض کردن آدرس و باز هم عوض کردن آدرس مقابله می کنند.
علیرضا عزیزی:
و از بدی ها و مشکلاتی که در اینترنت وجود دارد بگویید
آرشام پارسی‌:
کنترل کردن ایمیل‌ها. اقرار گرفتن از طریق ایمیل و چت- خبرهای نادرست- بی اعتبار کردن از طریق اینترنت- شناسایی از طریق سایت‌ها و…
آزرم فنی:
به علت سرعت کار یک مقدار کیفیت کار گاهی پایین میاید و دیگر قطب بندی کردن است . چون همه قشر ایران که اینترنت را استفاده می کنند. این متاسفانه از رابطه ها کم میکند. چون ما فکر میکنیم دیگر همه جامعه این است و این عددها خوب است در صورتیکه ما ارتباط را از دست میدهم.
یکی دیگر هم این است که ما الان به خاطر اینترنت به گزینه های دیگر کمتر فکر می‌کنیم و این راههای آلترناتیو را دیگر در نظر نمی گیریم. خلاقیت در ارتباط را از بین می‌برد. ما الان همه کار شبکه‌ای مان شده اینترنت. آیا ما دیگر نوع شبکه نداریم؟ این ها را هم باید در نظر گرفت.
سهیلا وحدتی:
تجربه شخصی من زیاد دشوار نیست. جدای اینکه خانواده من خوب گلایه می کنند. میخواهم از تجربه دوستم آسیه امینی بگویم. که تمام کارهای ایران را دارد می‌کند. وقتی جعفر کیانی را اعدام کردند رفت در این روستا و حتی بعضی از این سنگهای خونی را آورد که بعدا حکومت انکار نکند. فشاری که روی این آدم است از حد خارج است. به خاطر فضای مجازی متاسفانه این دلگرمی و این گروه ساپورت را به این نمیدهد. در یک گرم یا حتی یک گروه آدم نیست. این آدم بلای روی خودش آورد و چشمانش متاسفانه مریض شد. طوری شد که ماهها مجبور شد استراحت کند. اما باز هم مجبور است و کار می‌کند و دنبال این اعدام‌ها را می‌گیرد و صبح‌ها می‌رود سر اعدام. شما ببینید چه فشاری روی این آدم است.
رضا معینی:
وقتی ما از رسانه‌ها استفاده می‌کنیم باید بدانیم که اینها هم همین کارکرد اطلاع رسانی را داشتند. رادیو هم اطلاع رسانی می‌کرد. اما یک سری فعالیت‌ها فعالیت صوری اند. مثلا این پتیشن یا طومار نویسی یا نامه با اسامی بین ایرانیان شایع است. این کارکرد مشخص است. نامه ای خطاب به آدم های مختلف. اینترنت یک مقدار کار را راحت تر کرده است.
علیرضا عزیزی:
چطور می‌شود جو مجازی اینترنت را به یک جو حقیقی تبدیل کرد؟
آراز فنی:
در رابطه با شبکه‌های موجود اینها زایده جنبش‌های اجتماعی اند. اما ارتباط اینترنتی اینها احتیاج به یک زبان مشترک دارند. یعنی یک درک مشخص می‌خواهند. آیااین برای همه یکی است؟ ممکن است بینش من از یک مسله اجتماعی با دید شما یکی نباشد. برای کار در یک شبکه باید به یک زبان مشترک رسید.